Arte Povera

Arte povera: krachtige vormen, sobere materialen

De tentoonstelling Arte Povera in Bourse de Commerce, in Parijs, richt de schijnwerpers op een beweging die tegenwoordig in veilingzalen zeker geen hoge ogen gooit, maar wel een aantal hedendaagse kunstenaars heeft beïnvloed.

TEKST: Gilles Bechet

Veel artistieke bewegingen ontstonden als reactie op of als verzet tegen andere, of zagen het licht in een bepaalde culturele of economische context. Na de donkere jaren van het fascisme en de oorlog begon Italië in de jaren 60 aan de wederopbouw en de herindustrialisatie. Het was genieten van ‘la dolce vita’ op een Vespa, en wat het Italiaans economisch wonder werd genoemd, vroeg om een convergentie van kunst, industrie en wetenschap om de samenleving te transformeren. Aan de overzijde van de Atlantische Oceaan toonden popkunstenaars ongegeneerd de schoonheid van het alledaagse consumentisme en de spektakelmaatschappij, in felle kleuren maar met een zekere reproductieve ironie.

Kunstenaars, voornamelijk uit industriestad Turijn, braken met deze trend, die hun te mooi om waar te zijn leek. Ze presenteerden samen op tentoonstellingen werken die getuigden van een voorkeur voor directe expressie, met behulp van sobere, banale en natuurlijke materialen, vaak afgedankte. De benaming arte povera werd in september 1967 bedacht door kunstcriticus Germano Celant in de eerste catalogus van de tentoonstelling Arte Povera – Im spazio in de Galleria La Bertesca in Genua. Elke aanwezige kunstenaar had de eigen werken volkomen autonoom gemaakt, zonder dat er sprake was van een gemeenschappelijk manifest. Door ze samen te brengen op deze tentoonstelling riep de curator meteen ook de gelijknamige beweging in het leven.

Zonder gemeenschappelijke noemer wat stijl of medium betreft, wordt arte povera eerder gekenmerkt door een attitude die het creatieve proces benadrukt en niet zozeer het afgewerkte object, waarbij de tentoonstellingsruimte wordt gezien als een integraal onderdeel van de installatie. Door de combinatie van zogenaamd ‘armoedige’ materialen en de afwezigheid van een theoretische grondslag krijg je een poëtische ervaring die de realiteit overstijgt.