zijde silk roads

Zijde: een universele schat

Zijde werd ontdekt in China, verspreidde zich over de hele wereld en wordt beschouwd als een prestigieuze stof en een kostbaar handelsartikel. De tentoonstelling Silk Roads, die straks haar deuren opent in Londen, belicht er alle facetten van. We laten u hier alvast genieten van een paar prachtige oude en nieuwe staaltjes uit het Oosten en het Westen.

TEKST: Anne Hustache

Zijde is een natuurlijke eiwitvezel die wordt voortgebracht door tal van vlinders en ook door sommige spinnen. Zijden stoffen worden echter alleen gemaakt van het spinsel waarin de zijderups haar laatste gedaanteverwisseling tot pop en vlinder ondergaat. Zijdewormen kan men kweken, maar er is ook nog wilde zijde, te vinden in de natuur, met name die van de Tussah-zijderups (verschillende rupsensoorten van het geslacht Antheraea).

De eerste biomoleculaire sporen van zijdeweefsel werden gevonden in China, in graven die dateren uit 8500 v.Chr. Het eerste nog bestaande voorbeeld van geweven zijde is echter een fragment uit 3630 v.Chr., eveneens opgegraven in China. Deze stof werd gebruikt om het lichaam van een kind in te wikkelen. Lange tijd vond het gros van de zijdeproductie plaats in China, maar gaandeweg verspreidde die productie zich over heel Eurazië en nog verder, via de legendarische zijderoutes. Zoals we ontdekken op de tentoonstelling in Londen was er geen sprake van één enkele handelsroute, maar een heel netwerk van routes die gemeenschappen in Azië, Afrika en Europa met elkaar verbonden, van Japan tot Groot-Brittannië en van Scandinavië tot Madagaskar. Via deze handelsroutes kwam het ook tot culturele, religieuze en politieke uitwisselingen.

DROMEN VAN EEUWIGHEID

Bij de ontdekking van drie graven in Mawangdui in de Chinese provincie Hunan, in 1972, werden duizenden voorwerpen opgegraven, waaronder enkele van de oudste bewaard gebleven zijdeschilderingen ter wereld.