Chaim van Luit maakt er kunst van, strandjutter Aäron Fabrice de Kisangani verwondert er mensen mee. Bodemvondsten spreken tot de verbeelding. Soms verrassend, vaak avontuurlijk. Maar waar mag je zoeken? En wat behoor je te doen als je iets van waarde vindt?
“Het is een schimmige zone. Op de rand van het illegale. Vaak ga ik ’s nachts zoeken. Zonder lamp. Alles op het gehoor. De metaaldetector piept. Er zitten meer dan vijftig verschillende geluiden in dat ding. Ik herken ze. Ik weet exact, op de centimeter, waar het ligt, welk volume het heeft en of het een edelmetaal is. Dan graaf ik. In het donker, op mijn knieën. Ik tast af wat ik vind, het is uiterst tactiel. Ik voel wat ik in mijn handen heb. Een Romeinse munt, bijvoorbeeld. Mijn vingers weten uit welke tijd. Dan haal ik mijn vondst uit de grond. Met mijn handen. Of met een spade. Ik weet hoe diep ik mag steken. Of ik schop het los met mijn voeten. Floep – en daar is het.”
Kunstenaar Chaim van Luit (°1985) uit Heerlen vertrekt vanuit bodemvondsten. Hij legt er verzamelingen van aan. Daaruit filtert hij artistieke concepten en zet zijn vondsten om in installaties. Mminimalistisch, ik wil mijn werk scherp en puur houden”, zegt hij. “Het moet oprecht aanvoelen.”
ERKENNING EN MELDING
De regelgeving over bodemvondsten in België ligt complex versnipperd in verschillende wetten. Alleen een erkend metaaldetectorist mag mikken op archeologische vondsten. Die erkenning kun je aanvragen bij het Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed (VIOE); in Wallonië is dat het Agence Wallonne du Patrimoine (AWdP).
In België mag je met een metaaldetector zoeken als je vooraf de toestemming van de eigenaar, pachter of beheerder van het terrein hebt. Voor het zoeken met een metaaldetector op militaire en openbare domeinen (strand inbegrepen) en beschermde archeologische sites en natuurgebieden heb je een vergunning van de overheid nodig.
